Adet Kanamaları (menstrüasyon, regl) nasıl oluşur?

Beyinde hipotalamus adı verilen bölgeden salgılanan hormonlar (GnRH=Gonadotropin Ser-bestleştirici Hormon), yine beyinde hipotalamusun hemen altında bulunan hipofiz bezini uyarır. Hipofiz bezinden salgılanan FSH (Folikül Uyarıcı Horman) ve LH (Lüteinleştirici Hor-mon) da yumurtalıkları etkileyerek, yumurta gelişimini (folikül) sağlarlar. Gelişen folikülden ise önemli 2 hormon, östrojen ve progesteron salgılanır. Bu hormon salgısı adet siklusunun ilk ve ikinci yarısında farklı yoğunlukta salgılanırlar. Yumurtlama olana kadar olan ilk dönemde, yumurta hücresi gelişirken östrojen hormonu ağırlıktadır. Yumurtlama olduktan sonra-ki yaklaşık 14 günlük dönemde ise, ikinci önemli hormon olan progesteron hormonu daha fazla salgılanır. Yani kadınlar her ay 2 farklı hormonun etkisinde kalırlar.

Şekil-1: Kadınlarda adet siklusu beyinden başlar. Önce beyin korteksinden gelen se-vinç,üzüntü,heyecan,mutluluk, stres gibi uyarılar hipotalamus denen bir başka beyin bölgesini etkiler. Hipotala-mustan salgılanan Gonadotrop serbestleştirici (GnRH) hormon, hipofiz isimli yine bir beyin bölgesini uyarır. Uyarı-lan Hipofizden salgılanan FSH ve LH ise yumurtalıkları uyarır. Uyarılan yumurtalıkta folikül gelişirken, östrojen, yumurtlama olduktan sonra da progesteron salgılar. Tüm bu hormonlar arasında olan etkileşim ise feed-back adını alır.


Yukardaki açıklamalardan anlaşılabileceği gibi bir adet siklusu boyunca beyinden gelen uyarılarla, hem yumurtalıklarda, hem de rahim içini döşeyen endometrium tabakasında paralel değişiklikler oluşur. Bir diğer ifadeyle kadınlar beyninden adet görür diyebiliriz.

Hormonların sadece tek başına salgılanması yeterli değildir. Bu 3 bölgeden salgılanan hormon-lar arasında dengeli bir etkileşim de olması önemli faktörlerden biridir. Hipofizden salgılanan GnRH, hipofizden FSH ve LH salgılanmasını sağlarken, bu FSH ve LH hipotalamusa baskı ya-parak, bir tür kontrol altına alır. Hipofizden salgılanan FSH ve LH ise yumurtalıklarda yumur-ta gelişimini uyarır. Gelişen yumurtadan (folikül) salgılanan östrojen ve progesteron ise hem hipofize hem de hipotalamusa baskı yaparak kontrol altına alır. İşte bu 3 organ arasındaki etkileşim feed-back mekanizmalar adını alır (Şekil-2).



Şekil-2 :Bir adet siklusu boyunca, beyin-de hipotalamus ve hipofiz ile yumurtalıklar arasındaki etkileşim feed-back mekanizma-lar adını alır. Her 3 yapının da salgıladıkları hormonlar arasındaki bu etkileşim normal bir adet görülebilmesinin temel koşuludur.

Yorumlar