Yumurtalıklardaki yaşlanma ve over rezervi

Kadınlarda yumurta hücre sayısı anne karnındaki yaşamından itibaren azalmaya başlar. Yumurta hücre sayısı, en yüksek sayıya anne karnında 6 aylık bebekken ulaşır, bu dönemde yumurta hücre sayısı yaklaşık 7 milyon kadardır. Dinamik bir fizyolojiye sahip yumurtalıklarda, yumurta hücre sayısında azalma olması normal bir durumdur. Bu nedenle doğum sırasında kız çocuğunda yumurta hücre sayısı yaklaşık 2 milyon kadardır. Yumurta hücre saysındaki azalma yaşam boyu devam eder, ergenlik döneminde ise kalan yumurta hücre sayısı yaklaşık olarak 400 bin kadardır. İşte kadınlar kalan bu 400 bin yumurta hücresini yaklaşık 35 yıllık (15-50 yaş arası) üreme çağı boyunca kullanırlar.

Şekil: Yumurtalıktaki yumurta hücre sayısı dinamik bir fizyolojiye sahip olup yumurtalıklarda, yaşam boyu azalma eğilimindedir. Bu azalma daha doğmadan anne karnında başlamaktadır.

Anne karnında başlayan yumurta hücrelerindeki bu azalma, bazen olması gerekenden daha hızlı olabilir. Normal tükenme 45-50 yaşlarında, yani menopozda olacağına daha erken yaşlarda olabilir. Bu nedenle, yumurtalıklardaki, yumurta hücre sayısının (foliküler rezervin)   saptanabilmesi çok önem taşır. Bununla beraber, reprodüktif yaşlanmanın erken döneminde folikül azalmasına bağımlı olarak bazı dengeleyici mekanizmalar oluşur. Bu nedenle, gerek klinik muayeneler, belirtiler ve gerekse mevcut hormonal değerlendirmeler, her zaman azalmış folikül gerçeğini  yansıtmayabilir.

Şekil : Yumurta hücreleri yaşam boyu azalma eğilimindedir. Menopoza yakın dönemde ise bu azalma daha da hız kazanır ve belirginleşir.